Elf procent

Slechts elf procent van de beeldend kunstenaars in Nederland is 35 jaar of jonger*. Dat lijkt een trend die doorzet, want aan de kunstacademies studeren steeds minder studenten af als autonoom kunstenaar en van de studenten die dat wel doen hebben er steeds minder de wens fulltime aan de slag te gaan als autonoom kunstenaar.

De redenen daarvoor zijn natuurlijk divers, maar een daarvan zal zijn dat het leven van een autonoom kunstenaar als te riskant, te onzeker wordt ervaren. Waren jongeren ooit makkelijker bereid dat risico te nemen, tegenwoordig is dat minder het geval. De huidige generatie afgestudeerde kunstenaars is opgegroeid in een andere, nieuwe wereld. Zo groeiden ze grotendeels op na 9/11 en tijdens de jongste economische crisis waarin het kunstenaarschap onder vuur lag en het common sense is geworden niet te kiezen voor het autonome kunstenaarschap, lees: van subsidies afhankelijk te zijn.

Maar er is meer aan de hand. In de huidige geglobaliseerde wereld zijn er op alle denkbare politieke niveaus onzekerheden; de wereld is grillig en griezelig, met politieke leiders die naadloos in datzelfde profiel passen. Om in die wereld te kiezen voor een grotere bestaanszekerheid is een meer dan begrijpelijke keuze, en voor de huidige afstudeerders misschien niet eens meer een keuze, maar een vanzelfsprekendheid. Werken als autonoom kunstenaar en bestaanszekerheid gaan nu eenmaal niet als vanzelf samen, terwijl in een wereld waarin alles in rap tempo verandert enige mate van bestaanszekerheid nou juist precies dat is waar mensen behoefte aan hebben.

Moeten we nu vrezen voor een stokkende stroom van nieuwe autonome kunst in ons midden? Misschien. Gelukkig kunnen we ons desondanks nog blijven verbazen over en laven aan de kunst die ons dagelijks omringt. Via de media die we tot ons nemen, de musea die we bezoeken, maar ook gewoon buiten op straat. Kijk maar om u heen. Hoeveel kunst in de openbare ruimte komen we niet tegen in pakweg een week? Beeldende kunst gemaakt door autonome beeldend kunstenaars. Vaker dan we denken, let er maar eens op.

Hopelijk kan de huidige generatie jonge kunstenaars onze leefomgeving in de toekomst nog steeds voorzien van verbazingwekkende en verrassende objecten en projecten, zodat iedereen zich meer en meer kan verbazen over en laven aan beeldende kunst. Hopelijk zijn er in de toekomst nog steeds genoeg autonome kunstenaars – en opdrachten – om beeldende kunst in de openbare ruimte en elders te blijven realiseren. En hopelijk zal de grilligheid en griezeligheid in de wereld afnemen, zodat langzaam maar zeker meer en meer jonge kunststudenten zich aansluiten als autonoom kunstenaar op zoek naar een even onzeker als spannend leven.

* uit: Een collectieve selfie 3. Nog beter zicht op Beeldende Kunst, BKNL (pag. 30)

Meer Covers & Opinie

ADVERTENTIES