“In co-operation with KulturKontakt Austria, the Austrian Federal Chancellery makes available 50 residencies in Vienna and Salzburg for the year 2019.
Please find attached the call for applications in English and in German. Applications can be submitted via the Artists in Residence online platform. Please note the deadline of September 30th, 2018.”

Download hier de aanvraagformulieren:
AIR-Ausschreibung_2019_dt_

AiR-Ausschreibung_2019_engl_

Het werk van Jimini Hignett vormt een kritisch reflectie op maatschappelijke vraagstukken die met name gerelateerd zijn aan ongelijkheid en uitsluiting. Zij verbleef begin dit jaar een maand in Senegal, om voor haar researchproject Collapse of Justice, de verhalen van vrouwen in de prostitutie en het gevangenis te onderzoeken.

Eén verontrustend stukje informatie over Senegal heeft mijn aandacht getrokken en is blijven knagen: dat de meerderheid van de vrouwen achter de tralies in de vrouwengevangenissen zitten voor prostitutie-gerelateerde ‘misdaden’, of voor infanticide – het doden van hun baby. Gebeurtenissen die op veel manieren met elkaar verbonden zijn, armoede en een gebrek aan vrouwenrechten zijnde de meest voor de hand liggende.

Al geruime tijd werk ik met de thema prostitutie. Dat is nu extra relevant omdat een groeiende hoeveelheid landen overweegt het ‘Zweedse model’ te implementeren, wat de kopers van seks bestraft, in tegenstelling tot diegene die het verkopen. Ik beschouw prostitutie als een onderwerp dat niet te scheiden is van gender-, ras- en klassenpolitiek, en ik onderzoek de relatie tot hedendaagse consumentisme, en de overeenkomsten en verschillen in verschillende landen, door de tijd heen.

Een groot deel van mijn werk draait om de levensverhalen van vrouwen, situaties van prostitutie, en Senegal is bijzonder omdat het hét enige land is in Afrika en het enige laag-inkomensland, waar prostitutie legaal is en gereguleerd wordt aan de hand van een gezondheidsbeleid. Ondanks dat het hier grotendeels islamitisch is, en de geprostitueerde vrouwen lijden onder heftige stigmatisering, bestaat er een aantal, verbazingwekkend zichtbare groepen, die de strijd aangaan om andere opties te creëren voor vrouwen in de prostitutie. Dit maakt het iets toegankelijker voor mij. Ik hoop met deze groepen te werken, en met vrouwen in de gevangenis. De stemmen van geprostitueerde vrouwen, vooral die in Afrika, zijn nog altijd ondergehoord op de mondiale podia.

Door een Senegalese NGO, Tostan, ben ik uitgenodigd om mee te lopen met Project Prison, dat gericht is op vrouwen die kort geleden uit de gevangenis zijn gekomen en hen helpt te re-integreren in hun familie en dorpse samenleving. Het is in Diourbel, een klein stadje in het binnenland, vier uur rijden met een taxi. Het begint morgen al en zal tien dagen duren.

Eerst hier in Dakar van alles regelen: Mamí gaat tolken, Abdu gaat de audio van Woloftalige interviews uitschrijven, en Niokhobaye zal toegang tot de gevangenis regelen, maar wordt tot nu toe, eindeloos van kastje naar muur gestuurd. (Buiten zijn kantoor is een basketbalveld waarop een groep van 12 mannen in donkere pakken met stropdas. Onder leiding van een bevel-uitdelende man in trainingspak, voeren zij een James Bondachtig choreografie op – ingewikkelde stappen, draaien, het richten van hun pistool. Er is maar een van de mannen die een echt pistool heeft, de anderen trekken hun vingers uit hun broekzak en richten die op commando op het groepje publiek dat het schouwspel staat te bewonderen. Zijn het acteurs, dansers?… “Nee, veiligheidsagenten.”) Ook spreek ik af met Lala, oprichtster van And Soppeku, een groep die (vaak analfabete) vrouwen in de prostitutie informeert over hun rechten, en over HIV/aids. Lala is zo enthousiast over mijn project dat zij zichzelf aanbiedt voor een interview, en dan wel meteen! We praten door tot het donker wordt.

Aan Project Prison doen tien vrouwen mee die recent vrij zijn gekomen uit drie verschillende gevangenissen. Ze krijgen een cursus die hen leert groente en fruit om te zetten in conserven en siroop, zodat ze dit later, buiten het seizoen, met winst kunnen verkopen. Als ik aankom zijn ze een enorme pan sinaasappelsiroop aan het koken, gember aan het schillen voor gemberdrank, en hete chilisaus aan het maken. Ik wil me niet opdringen met mijn fototoestel dus schiet ik alleen foto’s van hun werkende handen.

De cursus moet hen meer zelfstandigheid geven als ze terugkeren naar hun dorpen. Vrouwen die in de gevangenis gezeten hebben worden zwaar gestigmatiseerd en hebben het dus heel moeilijk. De meesten hebben vastgezeten voor infanticide, een begrip dat niet alleen het doden van je (pasgeboren) baby dekt, maar ook het ondergaan van een abortus. Veel van deze vrouwen werden zelfs door buren of familieleden aangegeven bij de politie na het krijgen van een miskraam. Ze zijn bijna allemaal analfabeet en de meesten zaten jarenlang in voorarrest omdat zij noch de kennis, noch de middelen hadden om een advocaat te nemen. Dossiers zijn zoekgeraakt, en soms duurde het vijf jaar voordat ze werd voorgeleid en de rechter hen eindelijk onschuldig verklaarde en naar huis stuurde. Slechts een paar van de vrouwen spreekt Frans, de rest alleen Wolof. Aïssatou, de onvermoeibare plaatselijk oprichtster van dit project, geeft de groep uitleg over mijn werk, en regelt dat ik de verhalen van de vrouwen mag opnemen. De relazen – gedwongen huwelijken; door religie goedgekeurde polygamie; verkrachtingen door ooms, neven of maraboets; pasgeboren baby’s die worden achtergelaten – alsook de manier waarop zij door familie en dorp de rug toegekeerd kregen, zijn hartverscheurend. Aïssatou tolkt, en moet ervan huilen.

Naast religie, komt er vaak magie in hun verhalen voor. Ik moet er erg aan wennen. Op de route naar het Tostan-gebouw is een weg waar allerlei vreemde artikelen te koop zijn uitgestald – hoorns of pootjes van verschillende dieren, tanden, stukjes bont, droge vleermuizen of andere wezentjes, schelpen of vreemdsoortige stukjes hout. Hekserij is hier sterk aanwezig. Voor vertrek heb ik ontzettend geprobeerd me in te lezen. Een berg artikelen gedownload – over religie, justitie, maar vooral over vrouwenrechten en de rol van de vrouw in de Senegalese samenleving. Statistieken, literatuur, boeken van Senegalese  auteurs, vooral vrouwelijke… maar eenmaal hier lijkt alles nóg complexer.

Ik nodig de vrouwen ook uit om een masker te schilderen. Dit zijn zelfportretten, geschilderd op een bruine papieren zak. Met een masker blijven zij op de foto anoniem. De foto’s met maskers hebben meerdere lagen – ze geven aan hoe de vrouwen zichzelf zien; ze zeggen iets over hun onhandigheid met een penseel; in veel Afrikaanse landen bezit een masker magische krachten en verleent een bijzondere macht aan de drager, maar ze herinneren ook aan beelden van gevangenen met een zak over het hoofd; en, heel belangrijk, doordat wij de vrouwen niet kunnen zien maar zij ons wel ‘bekijken’, wordt de standaard blikrichting omgedraaid.

De diploma’s die aan het einde van de cursusweek worden uitgereikt door de directeur van de gevangenis zullen voor veel van de vrouwen het eerste diploma zijn dat ze ooit hebben ontvangen. Een blij, maar ook een triest, moment – nu moeten ze terug naar de afwijzingen en wreedheden van hun reguliere leven. Voor sommigen was dit de leukste week van hun leven. Heel speciaal dat ik het met ze mocht delen.

Terug in Dakar, mooie avondlicht, ga ik foto’s maken van het Ancien Palais de Justice – het oude paleis van justitie. Neergezet in de jaren vlak voor de Senegalese onafhankelijkheid, het is gebouwd op een rotsplateau, een schiereiland dat langzaam afbrokkelt wat grote scheuren begon te veroorzaken in het gebouw, die de aanzet vormde tot het snel verhuizen van de rechtbank naar een nieuw onderkomen. Vorig keer dat ik hier was, was het gebouw al vele jaren verlaten, en een bewaker moest bezoekers afschrikken. Maar als kunstenaar werd ik verondersteld ongevaarlijk te zijn, en heb het vervallen en afbrokkelende interieur – stapels documenten die dikke lagen stof verzamelden en langzaam wegrotten, aangetast door insecten en knaagdieren – heimelijk kunnen fotograferen. Het beeld van het verlaten gerechtsgebouw en de achtergelaten artefacten van justitie, weerspiegelen de manier waarop deze kansarme vrouwen aan hun lot zijn overgelaten. De foto’s vormen een treffende metafoor voor de wettelijke en ethische (on)rechtvaardigheden met betrekking tot de vrouwen – een letterlijke Collapse of Justice. Het gebouw blijkt inmiddels leeggehaald. Een bewakingsman vertelt dat de stapels documenten simpelweg op een brandstapel werden gegooid. Het gesaneerde gebouw gaat gebruikt worden voor, hoe ironisch kan het zijn… een kunstmanifestatie… de Dakart biënnale.

Aangestuurd door Lala, komen er dagelijks vrouwen langs, die door het noodlot gedwongen worden hun lichaam te verkopen om hun kinderen te voeden. Mijn onderzoek richt zich op de omstandigheden die vrouwen tot prostitutie brengt, níet de gruwelijke details van wat er achter gesloten deuren gebeurt. Ze schilderen maskers en delen hun verhalen van persoonlijke rampen, en verlammende armoede. Wat een ongelofelijke veerkracht moeten deze vrouwen hebben om alle hindernissen op hun pad te overleven. Wat ze gemeen hebben met de geprostitueerde vrouwen die ik in Europa en Zuid-Amerika interviewde, is een hardnekkige toe-eigening van klassenprivilege en mannelijke bevoorrechting. Maar het valt mij op dat geen van de vrouwen hier door een man, hetzij een partner, hetzij een pooier, wordt gedwongen te werken. Ze zijn zelfs onthutst als ik het vraag – zoiets bestaat hier niet. Officieel zouden zij perfect passen in het Nederlandse ideaalbeeld van de zelfstandige sexworker die er autonoom voor heeft ‘gekozen’ om in de prostitutie te stappen. Merkwaardig dan dat géén van deze vrouwen het werkelijk kiest, het is als een absolute noodgreep vanwege gebrek aan ander opties. Misschien wordt het tijd om ons serieus af te vragen of het Nederlandse ‘ideaal’ niet gewoon een wanbegrip is.

Tijdens de laatste week, een aantal bijzondere interviews: Het succesverhaal van een vrouw die door haar gevangenisstraf een uitweg kreeg, een kans op een opleiding, en meer zelfstandigheid toen zij vrij kwam. Zij verft en batikt stoffen en geeft nu les aan andere ex-gedetineerden. En in het buitenwijk Pikine, een interview met een vrouw van de Lebou stam die rituelen uitvoert voor een goede visvangst, of om de zee te kalmeren – het gooien met kauri schelpen duid haar aan welke offers er gedaan moeten worden. Zij vertelt over de ceremoniën om de zeegoden gunstig te stemmen, en hoe deze gave om met de geesten in contact te staan, wordt doorgegeven van generatie op generatie – het kleine mesje dat naast haar zit, wordt haar opvolger. Mooi – Girl-Power in dit land waar de meest vrouwen zo weinig macht lijken te hebben. De allerlaatste dag lijkt een marathon; gesprekken met vier verschillende vrouwen van AWA, een ander vereniging van vrouwen in de prostitutie.

Toestemming voor de gevangenis heb ik niet gekregen, maar in deze 27 dagen, heb ik in totaal 26 vrouwen geïnterviewd. Heel veel levensverhalen gehoord, maar de context, deze samenleving met al zijn complexiteit, voelt nog steeds ongrijpbaar.

Terug in Amsterdam ligt thuis op de mat een besteld boek, Black Sisters Speak Out – Feminism and Oppression in Black Africa. Had ik moeten lezen vóór mijn reis.

* Met grote dank aan het Mondriaan Fonds, zonder hun steun was deze onderzoeksreis onmogelijk geweest.
* The Prostitution Monologues zullen te zien zijn in november 2019 in het Amsterdam Museum en in het CBK-Zuidoost
* Jimini Hignett: www.HowToGoOn.com / mail@howtogoon.com

Irene van de Mheen is beeldend kunstenaar en literair vertaler. In haar werk onderzoekt ze het verlangen naar ruimte en structuur binnen de mogelijkheden van het tekenen en daarbij overschrijdt ze op een speelse manier de grenzen van het papier. Van de laatste twee auteurs die ze vertaalde is Alicia Kopf ook conceptueel kunstenaar en was Emma Reyes schilderes, en zo raken haar twee werelden elkaar steeds meer. Vorig jaar zomer werkte ze twee weken in La Casa del traductor (vertalershuis) in Tarazona en aansluitend drie weken als traductor de literatura catalana in residèndia bij het Institut Ramon Llull (Het Catalaanse letterenfonds) in Barcelona.

La Casa del traductor ligt in de oudste wijk van Tarazona, boven op een heuvel en in de buurt van de Joodse wijk met haar ‘hangende huizen’. Die zijn prachtig gerestaureerd, maar verder is de wijk behoorlijk vervallen, wat zo zijn charme heeft. Tarazona is een kleine provinciale stad en binnen een paar dagen weet de hele buurt wie je bent en wat je daar doet. In het oude gebouw (hiervoor deed het dienst als bejaardenhuis) heeft iedereen een eigen kamer met douche en toilet en er is een grote gedeelde keuken waar samen gegeten kan worden. De meeste vertalers gaan hun eigen gang en houden het ritme van hun thuisland aan. De piepjonge stagiaire uit Zaragoza, die voor het eerst van huis was, kon maar moeilijk wennen aan dat individualisme en al gauw zaten wij dagelijks rond een uur of half drie aan de gezamenlijke warme maaltijd. Lees meer ›

Binnenkort presenteren weer enkele honderden afgestudeerde studenten van de diverse kunstacademies in Nederland hun eindexamenwerk. Een goede manier om het werk breed onder de aandacht te brengen. Onderstaand vindt u een – zo compleet mogelijke – lijst met tentoonstellingsdata van de verschillende bachelor- en masteropleidingen in het land. Voor het vinden van meer informatie per opleiding verwijzen we u naar de respectievelijke websites.

Amsterdam
Breitner Academie (Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten)
6 t/m 8 juli
breitner.ahk.nl

Gerrit Rietveld Academie
4 t/m 8 juli
gerritrietveldacademie.nl

Arnhem
ArtEZ Art & Design
4 t/m 8 juli
finals.artez.nl

Breda en Den Bosch
AKV|St.Joost (bachelors en masters)
30 juni t/m 4 juli
(expo’s masteropleidingen in Amsterdam en Den Bosch)
akvstjoost.nl en akvstjoostmasters.nl

Den Haag
Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten
6 juli t/m 12 juli
kabk.nl

Enschede
Art & Design AKI ArtEZ
29 juni t/m 3 juli
aki.artez.nl

Dutch Art Insitute (ArtEZ Master of Fine Art)
29 juni t/m 1 juli
dutchartinstitute.eu

Groningen
Academie Minerva (Hanzehogeschool Groningen)
23 t/m 28 juni
academieminerva.nl

Frank Mohr Institute
23 t/m 28 juni
fmi.academieminerva.nl

Klassieke Academie voor Beeldende Kunst
1 t/m 22 juli
klassiekeacademie.nl

Maastricht
Faculty of Arts Maastricht
5 t/m 8 juli
zuyd.nl

Jan van Eyck Academie
n.v.t.
janvaneyck.nl

Rotterdam
Willem de Kooning Academie (Hogeschool Rotterdam)
5 t/m 8 juli
wdka.nl

Piet Zwart Instituut
Master Fine Art
6 t/m 15 juli
pzwart.nl

Tilburg
Fontys Hogeschool voor de Kunsten
30 t/m 1 juli
fhkagenda.nl

Utrecht
Hogeschool voor de Kunsten Utrecht
13 juni t/m 1 juli
exposure.hku.nl

HKU Master Fine Arts
27 juni t/m 1 juli
mahku.nl

Zwolle
Academie voor Art & Design
6 t/m 16 juli
artez.nl

Anja Sijben woont en werkt in Amsterdam. Zij is gefascineerd door de reflectie van mensen op hun eigen denken en houdingen. In november/december 2017 neemt zij deel aan het art community festival ICAFlagos2017 in Lagos, Nigeria. Zij visualiseert waarden van bewoners in de wijk Iwaya, om zo mensen echt met elkaar in contact te laten komen.

Lagos, een stad in Nigeria met 21 miljoen inwoners. Elke dag komen er 2000 nieuwe mensen bij, per jaar zo’n 600.000. Een stad van extremen. Enerzijds een kleine groep Nigerianen met heel veel geld en luxe (vaak afkomstig van de voormalig rijke stammen), met eigen personeel en nog een huis in Londen, waar hun kinderen studeren. Anderzijds leven mensen in sloppenwijken, met gezamenlijke toiletten van golfplaten een meter boven de grond, waar de uitwerpselen direct de rivier of het open riool ingaan. Stammen uit Benin komen hier om de armoede te ontvluchten, maar belanden hier in dezelfde omstandigheden. Mijn verblijf in Iwaya, waar Lagos ooit is ontstaan, is vlak bij de sloppenwijken. Lees meer ›

Frank Havermans (1967) is beeldend kunstenaar/vormgever, werkzaam in Heeswijk (NB) en heeft architectonische vormgeving gestudeerd op de Academie St.Joost. Hij maakt architectonische installaties al dan niet met gebruiksfunctie onder de naam KAPKAR. Zijn interesse in hyper stedelijkheid komt tot uitdrukking in tekeningen en 3D onderzoeksmodellen onder de naam TOFUD. Al zijn werk kan gezien worden als strategische experimentele architectuur die verandering van de leefomgeving ten doel heeft door op een meer verbeeldende manier architectuur en stedenbouw te bedrijven. Alweer enige tijd geleden, van 2000 tot 2004, verbleef hij als eerste artist-in-resident bij de ZIN in Vught.

In 2000 werd mij gevraagd om in het voormalige klooster Huize Steenwijk van de Fraters van Tilburg in Vught een bijzondere kastenwand te ontwerpen en te maken. De fraters hadden door inkrimping van de congregatie de locatie al jaren verlaten en het gebouw stond leeg. Ze wilden het landgoed niet verkopen in verband met de begraafplaats voor de broeders die zich daar bevindt. Lees meer ›

Anique Weve studeerde aan de St. Joost (Breda) en de Rietveld Academie (Amsterdam). Haar oeuvre bestaat enerzijds uit fotografie (o.a. series van studio- en portretfoto’s, film, etc.) en anderzijds uit installaties en interventies. Een van de belangrijkste thema’s in haar werk is intimiteit. Samen met Daan den Houter verbleef zij eind 2017 voor een residency in Los Angeles. Daan den Houter is een multidisciplinair kunstenaar die woont en werkt in Rotterdam. Voordat hij naar de kunstacademie ging, studeerde hij Artificial Intelligence waarin hij de basis vond voor zijn werk als kunstenaar. Zijn werken onderzoeken de manier waarop we ons aanpassen en kijken naar de (kunst-)wereld en richt zich op het genereren van veranderingen op de meest voorkomende, dagelijkse dingen.

De laatste drie maanden van het vorige jaar heb ik samen met mijn vriend Daan den Houter in Amerika gewerkt, waar we onderzoek deden en ons lieten inspireren. Zoals waarschijnlijk bij veel kunstenaars, was het voor ons een lang gekoesterde wens om ons drie maanden lang te kunnen focussen op ons werk, zonder gedoe van bijbanen, geld verdienen en sociale structuren. Lees meer ›

Guda Koster maakt surreële installaties, sculpturen foto’s en performances waarin ze kleding, patronen en het menselijk lichaam gebruikt. Haar werk is gestileerd, vreemd en humoristisch en verkent de grensgebieden tussen mode, beeldhouwkunst, fotografie en performance. Min of meer door toeval bracht ze nieuw werk tot stand in Vilnius, Litouwen.

Hoe ik in Litouwen terecht kwam en hoe het verder ging

In 2008, negen jaar geleden, huurden we een woning en atelier in Berlijn: een mooie manier om in de zomer twee maanden geconcentreerd te kunnen werken. Ik werkte in het atelier van Almyra, een uit Litouwen afkomstige kunstenaar die in Berlijn woont. Tussen de boeken in haar boekenkast ontdekte ik een catalogus van de Kaunas Textiel Biënnale. Ik was nieuwsgierig en stuurde de organisatie een mail met een link naar mijn website. Er kwam al snel antwoord. Er was wel interesse maar – helaas – bijna geen geld, en omdat ik er geen trek in had om zelf voor transport te moeten zorgen, liet ik het er verder maar bij zitten. Lees meer ›

René de Rooze werkt sinds 1980 als beeldend kunstenaar in Groningen. Daarnaast woonde hij in Israël en Duitsland en bracht hij zijn kindheid door in Nederlands Nieuw Guinea. Het werk van De Rooze gaat in verschillende vormen en fases van zijn beroepspraktijk over herinnering, identiteit en plaats en de complexe, subjectieve, verborgen of gefantaseerde verhoudingen daartussen. Eerst als ontdekking van de wereld, later als ontdekking van hemzelf en nog later als ontdekking van hemzelf en het andere. De laatste 15 jaar vooral in de vorm van een verhouden tot de psychologisch, sociaal, politiek historische context van het begrip Herinnering, Pamjat in het Russisch. De Rooze zoek lege landschappen waar verschrikkelijke dingen (of niet) hebben plaatsgevonden, maar waar geen spoor meer van te zien is. Het Landschap is leeg. Een Leer Landschaft is altijd onschuldig. Als curator heeft René de Rooze een aantal keer exposities georganiseerd die herinnering en identiteit als onderliggende leidraad hadden. Lees meer ›

Beeldend kunstenaar Gracia Khouw verbleef van juni tot en met augustus van dit jaar in ISCP New York Residency. Het werk van Gracia Khouw bestaat uit schilderijen, muurschilderingen en (digitale) prints. Met haar werk verkent ze taal, zowel visueel als akoestisch, en laat ze zich inspireren door visuele data en symbolen uit het dagelijks leven, zoals billboards, advertenties en pictogrammen. Ze creëert minimale taalbeelden waarmee ze onze interpretatie van letters en hun symbolische betekenis op zijn kop zet. Zoals een woord zijn betekenis gaat verliezen wanneer het lang genoeg herhaald wordt, zo laat de kunstenaar beelden zweven tussen abstracte ontwerpen en herkenbare letters en symbolen.

Op 2 juni ben ik in New York aangekomen en begonnen aan een residency bij ISCP in Brooklyn. ISCP staat voor International Studio Curatorial Program; het gebouw aan het einde van Metropolitan Avenue ligt aan de rand van stedelijk woongebied waar het overgaat naar bedrijventerrein. Er rijden enorme, toeterende vrachtwagens en bestelwagens af en aan bij de kruising met Grand Street. Het blok waar het gebouw aan vastzit, huisvest ook andere creatieve bedrijven en kunstenaars. Het deel van het pand waar ISCP is gevestigd telt 35 ateliers. Als je aanbelt kom je in een projectruimte en drie kantoren. Mijn atelier bevindt zich op de hoek van het gebouw op de 2e verdieping. Daar staat de ISCP boekenkast en bevindt zich het raam met uitzicht op dakterras en skyline van Manhattan, in de verte kun je Queens zien. Ik deel de lounge, keuken en wc met vijf kunstenaars uit Taiwan, New Zeeland, Japan, Italië en Argentinië. In het atelier is het verkeerslawaai goed te horen, maar ook het vergezicht op het semi-industrieel landschap is duidelijk aanwezig. Lees meer ›